Health wellness

Hardlopersverhalen

The Benefits of Running on Mental Health

Hoewel de fysieke voordelen van het hardlopen duidelijk zijn vastgesteld, is er voldoende bewijs dat hardlopen ook je geestelijke gezondheid kan verbeteren. Hardlopen heeft door de jaren heen een grote rol gespeeld bij het managen van mijn eigen welzijn, en ik verwacht dat veel andere hardlopers hetzelfde zullen zeggen. Wat zijn een aantal voordelen van hardlopen voor de geestelijke gezondheid?

Voor zolang als ik me kan herinneren, heb ik altijd te maken gehad met depressie en angst. Dat is gewoon iets wat mijn hersenen doen. Het is waarschijnlijk ook een belangrijke reden waarom ik me op relatief jonge leeftijd al aangetrokken voelde tot hardlopen en fitness in het algemeen. Hoewel ik niet helemaal begreep waarom, wist ik dat ik me beter voelde als ik actief was.

Maar de voordelen van hardlopen voor de mentale gezondheid zijn ook vastgesteld door een indrukwekkende en steeds groeiende hoeveelheid wetenschappelijk werk, dat het idee blijft versterken dat hardlopen goed is voor zowel lichaam als geest. Laten we eens kijken naar een paar van de interessante recente bevindingen.

Verminderde stress en angst

Het idee van stoom afblazen door middel van lichaamsbeweging bestaat al heel lang om één uitstekende reden: het werkt. Heb je ooit een zware dag gehad, waarbij je het gevoel had dat je gewoon even moest hardlopen? En als je dat eenmaal hebt gedaan, voel je je lichter en beter voorbereid om met de stress om te gaan waarmee je te maken hebt. Zelf kan ik het verschil in mijn denkvermogen voelen als ik mijn hardloopschema niet heb kunnen volgen. Sterker nog, wanneer mijn angst en depressie duidelijk erger worden, vraagt mijn vrouw mij meestal hoe het met mijn hardloopsessie is gegaan. Wat speelt hier eigenlijk? Waarom is hardlopen goed voor mijn geestelijke gezondheid?

Allereerst moeten we het voor de hand liggende benoemen: hardlopen geeft je een pauze van wat er maar gaande is in de wereld om je heen en zorgt voor een rustige, bewuste ervaring (we noemen het graag Runfulness). Soms kun je je al beter gaan voelen door jezelf even af te scheiden van een situatie. Hardlopen is een perfecte manier om dat te doen. Maar het geweldige cadeau van hardlopen houdt daarmee niet op: er gebeurt nog veel meer in je hersenen.

Lange tijd werd er in de fitnesswereld beweerd dat de stressverlagende effecten van een goede hardloopsessie het werk waren van chemische stoffen genaamd endorfines, waarvan bekend is dat ze pijn verminderen en de prestaties van spieren verbeteren. Dat is een belangrijk onderscheid. Volgens David Linden, Ph.D., een hoogleraar neurowetenschappen aan de Johns Hopkins University School of Medicine, zijn die endorfines waarschijnlijk niet de oorzaak van dit specifieke mentale voordeel van hardlopen, omdat ze namelijk de bloed-hersenbarrière niet kunnen passeren. Dit betekent dat ze waarschijnlijk weinig tot geen invloed hebben op wat er in je hoofd gebeurt. In plaats daarvan suggereert Linden dat endocannabinoïden, een groep neurotransmitters die in en rond de hersenen reizen, echt de eer verdienen voor het verbeteren van de geestelijke gezondheid.

Zodra endocannabinoïden in de hersenen terechtkomen, hebben ze het ongelooflijke vermogen om gevoelens van angst te verminderen en kalmte te bevorderen. Zoals je waarschijnlijk al hebt geraden, worden er tijdens het hardlopen hogere concentraties endocannabinoïden aangemaakt dan normaal. Dus terwijl jij aan het hardlopen bent, werken deze mooie chemische stoffen actief om je stress te verzachten en je kalm te houden.

Een man en een vrouw die even uitrusten tijdens het hardlopen

Maar wat gebeurt er wanneer het rondje hardlopen voorbij is? De dingen die je stress veroorzaken liggen namelijk thuis nog steeds op je te wachten. Wees niet bang, de neurowetenschap staat klaar om te helpen.

Volgens onderzoekers van de Universiteit van Maryland kan regelmatige lichaamsbeweging de manier waarop je hersenen reageren op stressvolle situaties veranderen, en je beter voorbereiden om op de lange termijn met deze uitdagingen om te gaan. Een onderzoek dat werd gepubliceerd in Health Psychology onderzocht de emotionele stabiliteit van meer dan 2000 Amerikaanse volwassenen en vergeleek dit met hun mate van activiteit. In het kort: de onderzoekers wilden zien welke invloed regelmatige lichaamsbeweging had op de manier waarop mensen met stress omgingen. Het is misschien niet verrassend dat het team ontdekte dat mensen die regelmatig actief waren een grotere emotionele stabiliteit hadden en meer kans hadden om zelfs tijdens stressvolle gebeurtenissen een positief perspectief te handhaven.

Verbeterde stemming

Hardlopen voor je geestelijke gezondheid vermindert niet alleen je directe stress, maar stelt je hersenen ook beter in staat om te gaan met toekomstige stress. Het is geen enorme logische sprong om te zien hoe dit ook je stemming zou kunnen verbeteren.

Maar de voordelen van het hardlopen voor de geestelijke gezondheid gaan nog verder. Hoewel het exacte mechanisme nog niet helemaal wordt begrepen, blijkt uit steeds meer onderzoek dat regelmatige lichaamsbeweging, inclusief hardlopen, kan helpen om de symptomen van depressie te verminderen. Zoals professor Linden opmerkt: “Lichaamsbeweging heeft een drastisch depressiebestrijdend effect. Het vermindert de reactie van de hersenen op fysieke en emotionele stress.”

Neem bijvoorbeeld een onderzoek uit 2020 van de Revista Argentina de Clínica Psicológica, een Argentijns tijdschrift over klinische psychologie, waaruit bleek dat regelmatig hardlopen over lange afstand een aanzienlijke verbetering bracht voor zware depressies bij zowel mannelijke als vrouwelijke studenten. Interessant is dat dit onderzoek depressie opsplitste in meerdere onderdelen en vervolgens de intensiteit van deze symptomen vergeleek tijdens perioden van regelmatig hardlopen versus inactiviteit. Het overgrote deel van de hardlopers voelde zich zelfverzekerder in sociale situaties, had een groter gevoel van voldoening, sliep beter en kon zich beter concentreren op hun werk. Dit brengt ons bij iets dat de moeite waard is om te bespreken: de voordelen van het stellen en bereiken van je hardloopdoelen. Een goed ontworpen hardloopprogramma kan je door vooruitstrevende doelen heen leiden en, naarmate je elk van deze doelen behaalt, kan je zelfvertrouwen en gevoel van tevredenheid groeien, waardoor de voordelen van hardlopen voor de geestelijke gezondheid verder toenemen.

Een man en een vrouw die op een trail rennen

Een algemene mentale stimulans voor de hersenen

Tot slot is er solide bewijs voor het idee dat dankzij een hardlooproutine je hersenen nog beter kunnen gaan functioneren. Talrijke onderzoeken, waaronder dat van de American Physiological Society, hebben aangetoond dat hardlopen een indrukwekkend proces stimuleert dat bekend staat als neurogenese, of de groei van nieuwe hersencellen.

Denk daar maar eens over na! Hardlopen zorgt er letterlijk voor dat je hersenen groeien. Deze groei is het duidelijkst in de hippocampus, een gebied van de hersenen dat geassocieerd wordt met geheugen. Als gevolg hiervan is aangetoond dat hardlopen het geheugen, de concentratie en het creatieve denken verbetert en zelfs de cognitieve achteruitgang vertraagt.

Het is duidelijk dat de mentale voordelen van hardlopen wijdverbreid en duidelijk aangetoond zijn. Hardlopen geeft je niet alleen een pauze van de stress van het leven en helpt je te genieten van de voldoening van het bereiken van je doelen, maar de sport kan je hersenen ook zodanig herstructureren dat ze beter, sneller en met minder stress functioneren. Of je doelen nu fysiek, mentaal of beide zijn, hardlopen biedt de uitkomst.

Het advies van onze schrijver is uitsluitend bedoeld voor informatieve of algemene educatieve doeleinden. We raden je altijd aan om met je huisarts of andere zorgverlener te praten voordat je aanpassingen aanbrengt in je hardloop-, voedings- of fitnessroutines.